Η Δόξα και η Δυστυχία της Java για Desktop εφαρμογές

Μπορεί να φαίνεται απίστευτο, αλλά εν έτει 2025, η ανάπτυξη desktop εφαρμογών με Java όχι μόνο συνεχίζεται, αλλά εξελίσσεται κάτω από νέες απαιτήσεις, προκλήσεις και τεχνολογικά παρακλάδια. Αν φαντάζεστε μια σκηνή όπου μια ομάδα ανώνυμων Java προγραμματιστών ομολογούν κρυφά ότι γράφουν ακόμη Java για desktop εφαρμογές, δεν είστε μακριά από την πραγματικότητα:

— Γεια σας, με λένε Γιούρι και γράφω desktop εφαρμογές με Java το 2025.
— Καλώς ήρθες, Γιούρι. Ας τον χειροκροτήσουμε! Επιτέλους το παραδέχτηκε.

Γιατί εξακολουθούμε να αναπτύσσουμε desktop εφαρμογές;

Στην εποχή του Web, με τεχνολογίες όπως Progressive Web Apps, Service Workers, WebRTC και WebGL, φαίνεται οξύμωρο να αναφερόμαστε ακόμη σε desktop λύσεις. Ωστόσο, υπάρχουν σαφείς λόγοι που διατηρούν το desktop development ζωντανό:

• Πλήρης πρόσβαση σε τοπικούς πόρους: Στην πραγματικότητα, μόνο οι native desktop εφαρμογές προσφέρουν απεριόριστη πρόσβαση στο τοπικό σύστημα αρχείων, σε συσκευές όπως scanners, fingerprint readers ή ειδικό hardware.
• Εκτός σύνδεσης λειτουργία: Ειδικά σε εφαρμογές για λάπτοπ που πρέπει να λειτουργούν σε αεροπλάνα ή τρένα χωρίς σύνδεση.
• Εταιρικά περιβάλλοντα: Τράπεζες, ERP, λογιστική – περιβάλλοντα όπου desktop λογισμικό παραμένει το standard λόγω ασφάλειας, ταχύτητας και hardware πρόσβασης.

Τι γίνεται με την Java;

Παρά τη διαχρονικότητα της Java, η χρήση της Java για desktop εφαρμογές είναι μάλλον απογοητευτική:

• Swing: Αρχαϊκό, “παγωμένο”, χωρίς καμία εξέλιξη εδώ και χρόνια.
• SWT: Περιορισμένο, με μηδενική κοινότητα και νέα χαρακτηριστικά.
• JavaFX: Η τελευταία ενεργή desktop τεχνολογία, αλλά με μερική υποστήριξη CSS και ανεπαρκή κοινότητα.

Όπως φαίνεται, τα desktop frameworks της Java δεν μπορούν να ακολουθήσουν τη δυναμική του Web. Κάθε framework έχει τη δική του γλώσσα, API και τρόπο σχεδίασης, κάτι που σημαίνει επένδυση χρόνου και μάθησης χωρίς δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης από το web οικοσύστημα.

Κανείς δεν θέλει να δουλεύει με Swing ή JavaFX. Η Java πονάει και όχι μόνο λόγω Swing / JavaFX. Σήμερα, επτά χρόνια μετά την κατάργηση του Web Start απο την Oracle, τι συμβαίνει;

Η κατάργηση του Java Web Start και η Αναζήτηση Διέξοδου

Στο πλέον μακρινό 2018, η κατάργηση του Java Web Start από την Oracle ήταν καταλυτική. Η ιδέα του «τρέχω την εφαρμογή μέσω browser χωρίς εγκατάσταση» κατέρρευσε. Επανήλθε η ανάγκη για “μοντέρνες” λύσεις. Η Oracle ανακοίνωσε την κατάργηση του Java Web Start με την έκδοση Java SE 9 (2017) και το αφαίρεσε πλήρως στην Java SE 11 (2018), που είναι και η πρώτη LTS (Long-Term Support) έκδοση χωρίς αυτό.

Η σωστική λέμβος για τους Java Developers

Electron.js + Java

Τελικά η απάντηση ήρθε απροσδόκητα από το web. Το Electron.js, που έγινε γνωστό μέσω εφαρμογών όπως το Atom, Slack, Skype και VS Code, προσφέρει έναν τρόπο να δημιουργούμε desktop εφαρμογές χρησιμοποιώντας HTML, CSS, JavaScript — και πλέον και Java.

Τι είναι το Electron.js;

• Chromium (ενσωματωμένος browser) + Node.js (backend) σε μία διεργασία.
• Πρόσβαση σε native λειτουργίες OS: παράθυρα, ειδοποιήσεις, tray icons, system menus.
• Υποστήριξη εγκαταστάσεων, αυτόματων ενημερώσεων, ενσωμάτωσης με εργαλεία DevOps.

Σενάρια για Ενσωμάτωση Java σε Electron.js

1. Όταν έχεις ήδη Frontend σε JS. Αν το UI είναι ήδη γραμμένο σε JavaScript, τότε το μόνο που χρειάζεται είναι η ενσωμάτωση σε Electron. Το Java backend παραμένει όπως είναι, και η Electron εφαρμογή μιλά μαζί του μέσω HTTP ή WebSocket.
2. Όταν έχεις Java backend και UI. Όταν το UI είναι επίσης Java (π.χ. με Vaadin), τότε υπάρχουν δύο προσεγγίσεις:
   1. Web server σε local JVM. Μπορείτε να ξεκινήσετε ένα Jetty embedded server μέσω Node.js child_process, να τον κρατήσετε ζωντανό όσο το Electron παράθυρο είναι ανοιχτό, και να προβάλλετε το UI μέσω localhost.
   2. Επικοινωνία μέσω WebSocket ή IPC. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω net module του Node.js και RandomAccessFile στην Java/Kotlin πλευρά. Έτσι πετυχαίνουμε υψηλότερες ταχύτητες (χαμηλό latency < 1ms) και καλύτερο έλεγχο πόρων χωρίς HTTP. Για απόλυτη απεξάρτηση από δίκτυο, χρησιμοποιούμε IPC (Inter-Process Communication):
      1. Windows: Named Pipes
      2. Unix/Linux/Mac: Unix Sockets

Java: Επιβίωση, Μεταμόρφωση ή Παρακμή;

Η παραδοσιακή εικόνα του Java Desktop development αλλάζει ριζικά. Swing και JavaFX “πέθαναν”, και η συνεργασία με το web (Electron, Vaadin, WebSocket, IPC) δείχνει έναν νέο δρόμο:

🔹 Για legacy έργα: Συντήρηση και σταδιακή μετεγκατάσταση
🔹 Για νέα έργα: Electron + Java backend ή πλήρες web-based UI
🔹 Για επιχειρήσεις: Δυνατότητα ανάπτυξης full-stack εφαρμογών με έναν κώδικα (Vaadin)

Η Java συνεχίζει να ζει, όχι με τον τρόπο που την ξέραμε, αλλά με έναν που της επιτρέπει να συνεργάζεται με το Web, αξιοποιώντας τα δυνατά της σημεία: σταθερότητα, πρόσβαση σε υποδομές, πλούσιο οικοσύστημα βιβλιοθηκών.

Σχετιζόμενο Ακαδημαικό Πρόγραμμα