Το Βραβείο A.M. Turing θεωρείται το ανώτατο βραβείο στην πληροφορική και απονέμεται ετησίως από την Association for Computing Machinery (ACM). Ονομάστηκε προς τιμήν του Alan Turing, του Βρετανού μαθηματικού που θεωρείται θεμελιώδης μορφή της θεωρίας των υπολογιστών. Το βραβείο αναγνωρίζει επιστήμονες που έχουν συνεισφέρει με έργο εξαιρετικής τεχνικής αξίας και έχει αντικτύπο στον κόσμο της τεχνολογίας.
Ο Ιωσήφ Σηφάκης (Joseph Sifakis) είναι ο πρώτος και μοναδικός με Ελληνικές ρίζες μέχρι σήμερα που έχει τιμηθεί με το Βραβείο Turing.
Το Βραβείο Turing δεν αναγνωρίζει μόνο την τεχνολογική και θεωρητική καινοτομία, αλλά και την επίδραση στον πραγματικό κόσμο. Ανάμεσα στους τιμώμενους βρίσκονται προσωπικότητες που επηρέασαν τεχνολογίες όπως ο παγκόσμιος ιστός (WWW), τα γραφικά υπολογιστών, η τεχνητή νοημοσύνη, τα αλγοριθμικά θεμέλια, και οι βάσεις δεδομένων.
Πώς γίνεται η επιλογή των νικητών
- Οι υποψηφιότητες προτείνονται από τρίτους, περιλαμβάνοντας τεκμηριωμένες αιτιολογίες και συστάσεις από ειδικούς.
- Μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων, συνήθως από προηγούμενους νικητές ή κορυφαίους ερευνητές, αξιολογεί κάθε υποψηφιότητα με βάση την πρωτοτυπία, τον αντίκτυπο, και τη διαχρονικότητά της.
- Η τελική απόφαση λαμβάνεται μέσω συναίνεσης ή ψηφοφορίας.
- Οι νικητές ανακοινώνονται επισήμως ετησίως (συνήθως Μάρτιο–Απρίλιο από την ACM), και το βραβείο απονέμεται σε τελετή ή εκδήλωση σχετική με τις δραστηριότητες της ACM.
Η ACM ιδρύθηκε το 1947 στις Ηνωμένες Πολιτείες και είναι ο παλαιότερος και μεγαλύτερος επιστημονικός οργανισμός για την πληροφορική. Το συνοδευτικό χρηματικό έπαθλο των 1 εκατομμυρίων δολαρίων χορηγείται από τη Google από το 2014 και μετά.
Λίστα Νικητών Turing Award (1966–2024)
A.M. Turing Award Winners by Year
| Έτος | Νικητής | Συνεισφορά | Εθνικότητα |
| 1966 | Alan Perlis | Γλώσσες προγραμματισμού | ΗΠΑ |
| 1967 | Maurice Wilkes | Αρχιτεκτονική υπολογιστών | Ην. Βασίλειο |
| 1968 | Richard Hamming | Αριθμητική ανάλυση και κώδικες διόρθωσης σφαλμάτων | ΗΠΑ |
| 1969 | Marvin Minsky | Τεχνητή Νοημοσύνη | ΗΠΑ |
| 1970 | James Wilkinson | Αριθμητική ανάλυση | Ην. Βασίλειο |
| 1971 | John McCarthy | Τεχνητή Νοημοσύνη, Lisp | ΗΠΑ |
| 1972 | Edsger Dijkstra | Θεωρία αλγορίθμων, δομές προγραμματισμού | Ολλανδία |
| 1973 | Charles Bachman | Βάσεις δεδομένων | ΗΠΑ |
| 1974 | Donald Knuth | Αλγόριθμοι και θεωρία υπολογιστών | ΗΠΑ |
| 1975 | Allen Newell & Herbert A. Simon | Γνωσιακή επιστήμη, AI | ΗΠΑ |
| 1976 | Michael Rabin & Dana Scott | Αυτοματισμοί, θεωρία υπολογισιμότητας | ΗΠΑ / Ισραήλ |
| 1977 | John Backus | Fortran, λειτουργικές γλώσσες | ΗΠΑ |
| 1978 | Robert Floyd | Θεωρία προγραμματισμού | ΗΠΑ |
| 1979 | Kenneth Iverson | APL | Καναδάς |
| 1980 | C. Antony Hoare | Αλγόριθμοι, Hoare Logic | Ην. Βασίλειο |
| 1981 | Edgar Codd | Θεωρία σχεσιακών βάσεων δεδομένων | Ην. Βασίλειο |
| 1982 | Stephen Cook | NP-πληρότητα | Καναδάς |
| 1983 | Ken Thompson & Dennis Ritchie | UNIX, γλώσσα C | ΗΠΑ |
| 1984 | Niklaus Wirth | Pascal, Modula | Ελβετία |
| 1985 | Richard Karp | Αλγόριθμοι, NP-πληρότητα | ΗΠΑ |
| 1986 | John Hopcroft & Robert Tarjan | Δομές δεδομένων | ΗΠΑ |
| 1987 | John Cocke | Compiler optimization | ΗΠΑ |
| 1988 | Ivan Sutherland | Γραφικά υπολογιστών | ΗΠΑ |
| 1989 | William Kahan | Αριθμητική κινητής υποδιαστολής | ΗΠΑ |
| 1990 | Fernando Corbató | Timesharing systems | ΗΠΑ |
| 1991 | Robin Milner | ML, τυποποιημένοι υπολογισμοί | Ην. Βασίλειο |
| 1992 | Butler Lampson | Συστήματα υπολογιστών | ΗΠΑ |
| 1993 | Juris Hartmanis & Richard Stearns | Υπολογιστική πολυπλοκότητα | ΗΠΑ |
| 1994 | Edward Feigenbaum & Raj Reddy | Τεχνητή Νοημοσύνη | ΗΠΑ / Ινδία |
| 1995 | Manuel Blum | Υπολογιστική θεωρία και ασφάλεια | ΗΠΑ / Βενεζουέλα |
| 1996 | Amir Pnueli | Λογική επαλήθευση | Ισραήλ |
| 1997 | Douglas Engelbart | Ποντίκι, GUI | ΗΠΑ |
| 1998 | Jim Gray | Βάσεις δεδομένων | ΗΠΑ |
| 1999 | Frederick Brooks | Software engineering | ΗΠΑ |
| 2000 | Andrew Yao | Θεωρία αλγορίθμων | Κίνα / ΗΠΑ |
| 2001 | Ole-Johan Dahl & Kristen Nygaard | Αντικειμενοστραφής προγραμματισμός | Νορβηγία |
| 2002 | Ron Rivest, Adi Shamir & Leonard Adleman | Κρυπτογραφία RSA | ΗΠΑ / Ισραήλ |
| 2003 | Alan Kay | Smalltalk, GUI | ΗΠΑ |
| 2004 | Vinton Cerf & Robert Kahn | TCP/IP – Πρωτόκολλα Internet | ΗΠΑ |
| 2005 | Peter Naur | Algol, τυποποίηση γλωσσών | Δανία |
| 2006 | Frances Allen | Βελτιστοποίηση μεταγλωττιστών | ΗΠΑ |
| 2007 | Joseph Sifakis, Edmund Clarke & Allen Emerson | Model Checking | Ελλάδα-Γαλλία / ΗΠΑ |
| 2008 | Barbara Liskov | Αντικειμενοστραφή μοντέλα, υπολογιστικά συστήματα | ΗΠΑ |
| 2009 | Charles Thacker | HW σχεδιασμός, Alto | ΗΠΑ |
| 2010 | Leslie Valiant | Υπολογιστική μάθηση | Ην. Βασίλειο |
| 2011 | Judea Pearl | Αιτιότητα, πιθανολογικά γραφήματα | Ισραήλ / ΗΠΑ |
| 2012 | Silvio Micali & Shafi Goldwasser | Κρυπτογραφία | ΗΠΑ / Ισραήλ |
| 2013 | Leslie Lamport | Κατανεμημένα συστήματα | ΗΠΑ |
| 2014 | Michael Stonebraker | Βάσεις δεδομένων | ΗΠΑ |
| 2015 | Martin Hellman & Whitfield Diffie | Δημόσια κρυπτογραφία | ΗΠΑ |
| 2016 | Tim Berners-Lee | Παγκόσμιος Ιστός (WWW) | Ην. Βασίλειο |
| 2017 | John Hennessy & David Patterson | RISC αρχιτεκτονική | ΗΠΑ |
| 2018 | Yoshua Bengio, Geoffrey Hinton & Yann LeCun | Deep Learning | Καναδάς / Ην. Βασίλειο / Γαλλία |
| 2019 | Edwin Catmull & Pat Hanrahan | Γραφικά Υπολογιστών, Pixar | ΗΠΑ |
| 2020 | Alfred Aho & Jeffrey Ullman | Θεωρία υπολογιστών, γλώσσες | ΗΠΑ / Καναδάς |
| 2021 | Jack Dongarra | Υπολογιστές υψηλών επιδόσεων | ΗΠΑ |
| 2022 | Robert Metcalfe | Ethernet | ΗΠΑ |
| 2023 | Avi Wigderson | Θεωρία πολυπλοκότητας, ψευδοτυχαιότητα | Ισραήλ / ΗΠΑ |
| 2024 | Richard Sutton & Andrew Barto | Reinforcement Learning | Καναδάς / ΗΠΑ |
Η βράβευση του Joseph Sifakis (Ζοζέφ Σιφακίς)
Ο Ιωσήφ Σηφάκης (Joseph Sifakis) είναι ο πρώτος και μοναδικός με Ελληνικές ρίζες μέχρι σήμερα που έχει τιμηθεί με το Βραβείο Turing. Αναφέρω Ελληνικές ρίζες διότι στην αγγλόφωνη Wikipedia αναφέρεται ως ο μοναδικός Έλληνο-Γαλλος ενώ στην γαλλόφωνη ως ο μοναδικός Γάλλος, που έλαβε το Βραβείο Turing. Επιπρόσθετα στην επίσημη σελίδα Joseph Sifakis – A.M. Turing Award Laureate ως Γάλλος αναφέρεται.
Ο Ιωσήφ Σηφάκης βραβεύτηκε το 2007, μαζί με τους Edmund Clarke και E. Allen Emerson, για την ανάπτυξη της τεχνικής Model Checking ― μιας μεθόδου αυτοματοποιημένου ελέγχου ορθότητας λογισμικού και συστημάτων υψηλής ασφάλειας. Η πρωτοποριακή τους εργασία επέτρεψε τον τυπικό έλεγχο και την ανίχνευση σφαλμάτων και των αιτίων τους, σε μοντέλα μιας ευρείας γκάμας ιδιαίτερα πολύπλοκων συστημάτων, τόσο hardware όσο και software.
Συνέντευξη σε βίντεο
Σε αυτή τη σύντομη συνέντευξη, ο Σηφάκης εξηγεί πώς η θεωρία Model Checking μετατράπηκε σε πρακτική βιομηχανική τεχνολογία, ενώ μοιράζεται προσωπικές αναφορές για την ελληνική του καταγωγή και το ενδιαφέρον του για την αρχαία Ελλάδα και τη γλώσσα
Η τεχνολογία και οι επιστήμες παράγουν την γνώση για να κατανοήσουμε καλύτερα τον κόσμο μας
Το Turing Award είναι ατομικό βραβείο και δεν απονέμεται σε ιδρύματα, αλλά οι φορείς υποστήριξης ή οι εργασίες που βραβεύονται συχνά γίνονται σε μεγάλα πανεπιστήμια (π.χ. MIT, Stanford, Carnegie Mellon, ETH Zurich).
